ساختمان آجری سالن جوردانکی در لهستان

در دنیا کم نیستند تعداد ساختمان‌های آجری مدرنی که با طراحی خاصشان، تصورات کلی که در مورد کاربرد سنتی آجر وجود دارد را بر هم زده‌اند. اغلب آنها با معماری خاص و منحصر به فرد خود توانسته‌اند افراد را با بعدی ناشناخته از آجر آشنا کنند. از این رو ما در اینجا به یکی از آنها یعنی سالن چند منظوره جوردانکی (CKK Jordanki) می‌پردازیم که با به کار بردن تکنیکی خاص در معماری آن، این ساختمان از سایر بناهای مشابه‌اش متمایز شده است.

تا پایان این مطلب با ما همراه باشید تا با این سالن جذاب آشنا شوید.

سال جوردانکی سالنی برنده مسابقات معماری

سالن جوردانکی یک ساختمان آجری و بتنی مدرن است که در زمینه‌های متنوع فرهنگی فعالیت دارد و در سال 2015 توسط فرناندو منیس ساخته شده است. معماری خاص این بنا موجب شده تا جوایز معماری بسیاری از سراسر دنیا را از آن خود کند.

در زیر به سه نمونه از این جوایز اشاره شده است:

• برنده جایزه پروژه فرهنگی آینده در جشنواره جهانی معماری سال 2020
• برنده جایزه بهترین ساختمان فرهنگی در انجمن معماران لهستان در سال 2016
• برنده جایزه بین‌المللی بهترین ساختمان عمومی بتنی در اخبار معماری جهانی سال 2016

این ساختمان آجری در یک حلقه سبز در اطراف مرکز شهر تاریخی تورون در فضایی 21837 متر مربعی واقع شده و تنها نیمی از آن را اشغال کرده است. نیم دیگر فضای سبزی است که به عنوان پارک از آن استفاده می‌شود. تورون یک شهر لهستانی محافظت شده توسط یونسکو می‌باشد که از نظر تاریخی از ارزش بسیار بالایی برخوردار است.

کاربرد آجر در سالن جوردانکی

دو عامل مهم باعث شده تا این ساختمان با آجر طراحی شود:

1. جلوه بصری حاصل شده از این سازه به شکل یک تکه سنگ نامتقارن و شبیه به یک غار است. در واقع فرناندو منیس آن را به صورتی طراحی کرده که به شکل عنصری طبیعی به چشم بیاید. استفاده از متریالی مانند آجر نیز به این دلیل است که جلوه طبیعی آن حفظ شود.

2. آجر در این پروژه اشاره به نما شهر تاریخی تورون و همخوانی با سایر بافت شهر دارد. چرا که در بیشتر نمای ساختمان‌ها، آجر قرمز به کار رفته و استفاده از آن در این پروژه نمود کاربرد معاصر آن در سازه‌ای مدرن است. در واقع وجود آجر در چنین بناهایی گواه روشنی برای کاربردهای متنوع آجر در دنیا است.

تکنیک پیکادو

همانطور که در ابتدای این مطلب اشاره شد، به کار بردن تکنیک ابتکاری معمار این پروژه، یعنی “پیکادو” وجه تمایزی برای این بنا به شمار می‌آید.

تکنیک پیکادو به معنای شکستن متریال‌های مختلف و مخلوط کردن آنها با یکدیگر است که در نهایت چیدمانی خاص از مصالح را پدید می‌آورد. به کار بردن این تکنیک در این پروژه علاوه بر بخشیدن ظاهری متفاوت به آن، به آکوستیک کردن فضا نیز کمک شایانی کرده است. چرا که ویژگی‌های پلاستیکی بتن منجر به بازتاب‌های صوتی شنونده و همچنین سطح آجر خرد و مخلوط شده با بتن از انتشار صدا به سایر بخش‌ها جلوگیری می‌کند. به همین دلیل پیاده‌سازی پیکادو برای این سالن اقدامی بسیار سنجیده بوده است.

این تکنیک برای نخستین بار توسط منیس در مسابقات ماگما آرت و کنگره استفاده شد و از سوی داوران مورد توجه بسیار قرار گرفت. در این سالن ترکیب آجر با مصالح دیگر به زیبایی تمام نقش‌آفرینی می‌کند و به یکی از جذابیت‌هایش تبدیل شده است.

ویژگی‌های منحصر به فرد سالن آجری جوردانکی

همانطور که در تصاویر مشاهده می‌کنید، این سالن با توجه به منطقه خاصی که در آن واقع شده و دلایل زیر، از ارتفاع کمی برخوردار است.

1. دست نخوردن مناظر رودخانه اطراف آن
2. همخوانی با ساختمان‌های کوتاه اطراف

در نما خارجی آن بتن روشن به همراه آجر شکسته به کار برده شده که به دلیل این برش و کنده‌کاری‌ها، در پوسته بتنی روشن، سایه‌هایی قرمز ایجاد شده است.

تعامل رنگ‌ها و مصالح در این ساختمان بر دوگانگی بین معماری مدرن و تاریخی تاکید دارد. معمار اسپانیایی این بنا فضای داخلی را به سوپ زورک تشبیه کرده است. زورک سوپی لهستانی است که در نان سرو و از آن به عنوان کاسه استفاده می‌شود.

این پروژه در ابتدا با هدف ایجاد سالنی برای اجرای کنسرت طراحی شد. اما رفته‌رفته با استفاده از قابلیت‌هایی که با همان بودجه برای آن به وجود آمد، محلی برای اجرای انواع کنسرت‌ها، رویدادهای فرهنگی و هنری و مکانی چند منظوره تبدیل شد.

بخش‌های متحرک این ساختمان آجری

سالن جوردانکی به دلایل زیر قابلیت این را دارد که متناسب با نیازهای هر رویدادی که در آن اجرا می‌شود، تنظیم گردد و به عبارتی می‌توان گفت سالنی منعطف است.

1. سالن اجتماعات سیار
2. گنبدهای سقفی متحرک
3. سیستم تله‌های شیب‌دار
4. دیوار متحرک

بخش‌های متحرک سالن می‌توانند بین ۳ تا ۵ متر جابه‌جا شوند و بسته به نیاز رویداد، هندسه و حجم فضا را تغییر دهند. به این ترتیب، سالن نمایش به‌راحتی با نیاز مخاطبان سازگار می‌شود و ظرفیت بیشتری را در بر می‌گیرد. سقف متحرک سازه نیز به‌گونه‌ای تنظیم می‌شود که امکان برگزاری اجراهای متنوعی همچون کنسرت‌های سمفونیک، تئاتر، فیلم و اپرا را فراهم کند و در عین حال صدا را به شکل مطلوب جذب یا منعکس نماید.

همچنین، بر اساس تعداد مخاطبان، می‌توان سالن کنسرت را به بیرون گشود تا فضای داخل و خارج در امتداد هم قرار گیرند و اجرای نمایش‌ها و کنسرت‌های روباز با کیفیتی متفاوت برگزار شود. افزون بر این، سالن به پوسته باند متحرکی مجهز است که بسته به نیاز، برای ارکستر روی صحنه یا اجرای ارکستر همراه با گروه کُر به‌کار می‌رود.

سخن آخر

تعداد ساختمان‌های آجری که کاربرد سنتی این مصالح را دگرگون کرده و آثاری بدیع خلق کرده‌اند، کم نیست. در این مطلب به سالن جوردانکی در لهستان پرداخته‌ایم؛ سالنی که در زمینه‌های متنوع فرهنگی و هنری فعال است، با بهره‌گیری از تکنیکی خاص در معماری ساخته شده و ساختاری منعطف دارد.

شما چه ساختمان‌های آجری دیگری را در دنیا می‌شناسید که با معماری خاص نظرتان را جلب کرده است؟