مواد اولیه آجر چیست؟

همانطور که می‌دانیم آجر از مصالح بنیادین برای ساخت ساختمان‌ها می‌باشد؛ و بنابراین داشتن اطلاعات لازم در خصوص مواد تشکیل دهنده آجر دارای اهمیت است. در ادامه با ما باشید تا اطلاعات لازم را در این خصوص در اختیار شما قرار دهیم:

مواد تشکیل دهنده آجر

1. خاک رس
2. مواد افزودنی
3. آب

انواع خاک رس به عنوان متریال اولیه تولید آجر

برای تولید آجر خاک رس ماده‌ای پایه‌ای‌ست و برای آجرهای معمولی از خاک رس نزدیک سطح زمین و معمولی استفاده می‌شود؛ اما برای تولید آجر نسوز از خاک رس صنعتی در اعماق زمین با بیس کائولین و فلدسپات کائولین مورد بهره برداری قرار می‌گیرد.

خاک رس موجب ایجاد استحکام لازم در آجر می‌شود و کیفیت آن بر دوام و عملکرد اجر بسیار تأثیرگذار است. برای تولید آجر اصولاً از نوع خاک رس شیل یا خاک رس آتشی (نسوز) استفاده می‌شود که در ادامه ویژگی‌های هر یک را بررسی می‌کنیم:

خاک رس شیل (Shale Clay)

خاک رس شیل از سنگ رسوبی متشکل از کانی‌های رسی همراه مواد اولیه دیگر همچون کوارتز (quartz) و کلسیت می‌باشد؛ این دسته از خاک‌های رس در مناطقی تشکیل می‌گردند که حجم زیادی از آب در گذشته آنجا وجود داشته و بافت نرم و لطیفی دارد.

کاربرد خاک شیل در صنعت ساخت سرامیک، سفال و محصولات اینچنینی می‌باشد و در صنعت ساختمان نیز در ساخت برخی از آجرها و کاشی‌ها نیز از خاک شیل استفاده می‌شود. خاک شیل به دلیل اینکه انعطاف پذیری بالایی دارد در زمرۀ پرمصرف‌ترین انواع خاک رس قرار می‌گیرد.

سنگ شیل

خاک رس آتشی یا نسوز (Fire Clay)

این نوع خاک نسوز به دلیل داشتن مقاومت بالا در برابر حرارت، و اینکه تا این دمای 1300 درجه سانتی‌گراد دچار شکستگی و یا ذوب شدگی نمی‌شود با نام خاک رس آتشی یا نسوز شناخته می‌شود. این نوع خاک نسوز را برای کارهای صنعتی همچون ساخت بدنه کوره‌ها و یا دیگر محصولاتی که در معرض حرارت بالا قرار می‌گیرند استخراج می‌کنند.

علاوه بر این جهت تولید آجر نسوز از خاک رس آتشی استفاده می‌شود؛ خاک نسوز علاوه بر ویژگی داشتن مقاومت بالا در مقابل حرارت، ضریب انتقال حرارت پایینی نیز دارد و به همین علت عملکردی همچون عایق دارد.

همچنین رطوبت به این نوع خاک نفوذ نمی‌کند در واقع باید بگوییم که این نوع خاک درصد نفوذپذیری بسیار کمی در مقابل رطوبت دارد؛ و آجر نسوز و محصولاتی که با این نوع خاک نسوز تولید می‌شوند عمر مفید طولانی‌تری نسبت به سایر آجرها دارند.

خاک رس آتشی

مواد افزودنی برای افزایش خواص آجر

افزودنی‌هایی که جهت افزایش خواص و کیفیت آجر به مخلوط خاک رس اضافه می‌شود با توجه به نوع آجر عبارت است از ماسه، آهک، خاکستر بادی، سولفات، کانی‌های آهن، منیزیم، سدیم، فسفات و …

هر یک از این مواد به سبب افزایش کیفیت آجر و استحکام آن به مواد اولیه آجر اضافه می‌گردد.

آب به عنوان عامل اتصال و شکل دهی آجر

آب از مواد تشکیل دهندۀ اجر می‌باشد؛ وقتی به آجر خام آب اضافه می‌گردد خمیر گل مانندی ایجاد می‌گردد؛ که در هنگام قالب گیری شکل خود را حفظ کرده و وارد کوره‌های آجر پزی می‌شود.

برای مرطوب کردن خاک نسوز باید نسبت صحیح آب به آن اضافه شود تا کارایی مورد نظر ایجاد گردد.

در پایان

مواد تشکیل دهنده آجر از جهت انتخاب محصولی مناسب برای اجرای پروژه‌های ساختمانی اهمیت دارد تا بتوان سازه‌ای مستحکم، مقاوم و با مصالح با کیفیت را ایجاد نمود. آجر از ترکیب خاک رس، آب و برخی مواد معدنی تولید می‌شود که نوع خاک رس و افزودنی‌های آن با توجه به نوع آجر متغیر می‌باشد.