روش‌های پاك كردن دوغاب از روی آجر

در هنگام نصب آجر با ملات سیمان امکان دارد که مقداری سیمان روی نما آجری باقی بماند که علاوه بر آسیب به زیبایی نما موجب مواردی همچون شوره و جذب آلودگی‌های محیطی می‌شود.

روش‌های پاک کردن دوغاب و سیمان از روی آجر همواره اهمیت دارد زیرا که نمای تمیز موجب نمایش زیبایی دوچندان آن می‌گردد.

نحوۀ پاک کردن سیمان از روی آجر

ابتدا ضخامت و وضعیت سیمان باقی مانده و میزان سختی سیمان روی آجر باید بررسی گردد؛ تا برای پاک کردن سیمان از روی آجر بهترین روش انتخاب گردد. سیمان شل یا ترک برداشته پاک کردن آن راحت‌تر می‌باشد اما سیمان سفت و سخت برا برداشتن تلاش‌ها و تکنیک‌های بیشتری نیاز دارد.

از طرفی باید بررسی شود که برداشتن سیمان به ملات آجر آسیب وارد می‌کند یا خیر؟ در نهایت با پاک کردن سیمان از روی آجر به شکل صحیح عمر نهایی آجر افزایش پیدا می‌کند.

همچنین باید از وسایل حفاظت فردی همچون ماسک، عینک و دستکش استفاده نمود. ما در اینجا سه روش پاک کردن سیمان از روی آجر را بررسی می‌کنیم:

1. روش دستی
   
2. روش فشار آب
   
3. روش استفاده از مواد شیمیایی

روش دستی برای پاکسازی آجر

این روش بسیار پرزحمت اما روشی اقتصادی می‌‌باشد. ابتدا تکه‌های بزرگ سیمان که روی آجر باقی مانده است، را با چکش و اسکنه جدا می‌کنند؛ باید دقت لازم اعمال شود تا به آجر زیری آسیبی وارد نشود؛ برای اینکه اسکنه به آجر زیرین آسیب نزند باید نسبت به نما زاویه کمی داشته باشد. و باید با چکش نیز ضربات ملایم زده شود تا بتوان قسمت بزرگی از سیمان را از جای خود درآورد.

اسکنه

می‌توان از یک برس سیمی نرم جهت پاک کردن لکه‌های باقی مانده روی آجر استفاده نمود؛ برس سیمی سفت سطح اجر را متخلخل‌تر می‌کند و هرچه تخلل آجر بیشتر شود احتمال آسیب‌های ساختاری آن نیز در آینده بیشتر می‌شود.

این نوع فرآیند طولانی مدت است و در ساختمان‌هایی که کم ارتفاع هستند و یا اینکه تکه‌های بزرگ سیمانی روی آجرنمای آنها مانده است، استفاده می‌شود؛ دلیل استفاده از این روش قیمت اقتصادی پایین آن می‌باشد.

بعد از پاک کردن قطعات بزرگ سیمان از روی سطح آجر باید لکه‌های باقی‌مانده را نیز از روی سطح آجر پاکسازی نمود؛ برای اینکار هم از محلول‌های شیمیایی یا اسید مناسب جهت نمای آجر استفاده می‌گردد. محلول‌های شیمیایی بعد از اینکه روی آجر پاشیده گردید باید بگذارید چند دقیقه روی آجر بماند تا مواد را حل کند و سپس از فشار آب (کارواش) جهت شست و شوی ذرات سیمانی که دیگر سست گردیده استفاده گردد.

اگر آجرها کامل تمیز نگردید می‌توانید دوباره این مراحل را تکرار کنید.

شست‌وشوی آجر با فشار آب (واتر جت)

پاکسازی سیمان از سطح آجر با فشار آب نیز یکی از روش‌های کاربردی جهت تمیز نمودن لکه‌های سیمان می‌باشد؛ و اما فشار زیاد موجب آسیب به نما می‌شود. متخصصان کار در ارتفاع اصولاً از دستگاه‌های ویژه واترجت برای رفع سیمان از روی آجر در ارتفاع استفاده می‌کنند؛ اندازه فشار آب گونه‌ای تنظیم می‌شود که تنها جرم، دوده و کثیفی از نما پاک گردد و آسیبی به آجر وارد نشود.

این روش شست‌وشوی سیمان به تنهایی کافی نیست و خوب است که از محلول‌های شیمیایی یا اسیدی جهت حل کردن سیمان استفاده ‌شود؛ شست‌وشو با فشار آب جهت ساختمان‌های بلند با لکه‌های کوچک از روش‌های مناسب می‎‌باشد.

شستشوی آجر با واتر جت

مواد شیمیایی برای پاک‌سازی آجر

این روش بسیار مؤثر است اما با استفاده از این روش امکان آسیب به مجاری تنفسی افراد وجود دارد بنابراین حتماً از ماسک‌های تنفسی مخصوص استفاده شود. پیشنهاد می‌شود از محلول‌های شیمیایی و اسیدی مناسب جهت پاکسازی نمای آجری استفاده گردد؛ اسید موریاتیک یا جوهر نمک نیز برای تمیز کردن لکه‌های گوناگون از روی آجر کارایی دارد.

چنانچه اسید مدت طولانی روی اجر باقی بماند و شسته نشود این امکان وجود دارد که به سطح بیرونی آجر آسیب وارد کند. بنابراین بعد از چند دقیقه بهتر است سطح آجرنما با واترجت شست‌وشو داده شود.

از طرفی اسید موریاتیک بسیار خورنده بو دارای بخارهای سمی است و ممکن است به سیستم تنفسی آسیب وارد نماید؛ بنابراین در این زمان استفاده از ماسک فراموش نگردد.

برای پاکسازی آجر از انواع شوره، دوده، کثیفی، جرم، جلبک و غیره بهتر است از اسید موریاتیک استفاده ننمایید.

نکته: استفاده از سرکه به رفع سیمان از آجر هیچ کمکی نمی‌کند.

آیا برای رفع لکه‌های دوغاب و سیمان محلول خاصی وجود دارد؟

بله محلول‌هایی وجود دارد و حلال‌های بسیار قوی که مناسب‌ترین جایگزین برای محلول‌های اسیدی می‌باشند؛ محلول‌های رفع لکه‌های سیمان و دوغاب، فرمولاسیون خاصی دارند و در کوتاه‌ترین زمان بدون اینکه به بافت آجر آسیبی وارد کند، لکه‌های دوغاب را پاک می‌کند از این محلول جهت پاک کردن شوره‌ها و سایر آلودگی‌ها که روی سطح آجر است نیز استفاده می‌شود.‌

روش پاک کردن دوغاب از روی آجر

زمانی که فضای بین آجرها با دوغاب پر می‌گردد مقداری از این دوغاب روی قسمت‌های دیگر ریخته می‌شود و با روش‌های زیر می‌توان این دوغاب اضافی را پاک نمود:

استفاده از جوش‌شیرین

وقتی جوش شیرین را با آب ترکیب می‌کنند، خمیری درست می‌شود که اگر آنرا روی دوغاب خشک شده قرار دهند و سپس روی آن سرکه بریزید؛ بعد از پایان کف کردن با دستمال می‌توانند دوغاب خشک شده را پاک نمایند.

استفاده از پراکسید هیدروژن

مخلوط پراکسید هیدروژن 3 درصد و آب، روی دوغاب خشک شده اسپری می‌گردد و بعد از طی یک ساعت باید محل مورد نظر را با آب شست.

استفاده از اسیدسیتریک

جهت پاک کردن دوغاب 2 قاشق اسیدسیتریک باید به یک لیتر آب داغ اضافه کرد و بعد از اینکه حل شد آن را روی محل مورد نظر باید اسپری نمود و بعد از چند دقیقه با دستمال دوغاب را پاک نمود.

محلول‌های اسیدی

می‌توان محلول‌های آماده که برای اینکار می‌باشد را تهیه نمود و روی محل مورد نظر ریخت و سپس دوغاب را از روی سطح آجر پاک کرد.

پاک کردن سیمان از روی آجر چه مشکلاتی دارد؟

برای ساخت بتن، ملات و دوغاب از سیمان استفاده می‌شود و سیمان یکی از مهم‌ترین مصالح ساختمانی محسوب می‌گردد؛ در زمان نصب آجر نسوز نما، از سیمان به عنوان چسب استفاده می‌شود، وجود لکه‌های سیمان خشک شده روی نمای آجری به علت تمیز نکردن باقی‌مانده دوغاب یا ملات در هنگام اجرای نما می‌باشد.

تمیز کردن سیمان از روی آجر اصلاً کار آسان و به راحتی شوره و یا دیگر کثیفی‌ها نمی‌باشد زیرا که سیمان بعد از خشک شدن بسیار مستحکم می‌شود.

اما مشکل دیگر این است که مواد شیمیایی که برای تمیز کردن آجرنما و پاکسازی سیمان استفاده می‌شود این امکان را ایجاد می‌کند که به ملات بین آجرها و یا خود آجرها آسیب وارد کند.

با توجه به وجود تخلخل در آجرها، سیمان می‌تواند به منافذ آنها راه پیدا کند؛ و این موضوع سبب ترک و خرد شدن آجر می‌شود جهت جلوگیری از این موضوع باید پاک کردن سیمان از روی آجر با دقت لازم اجرا گردد.

نکات مهم در پاکسازی سیمان و دوغاب از روی سطح آجرنما

• از آجر مرغوب استفاده نمائید تا در طی عملیات پاکسازی کیفیت آجر کم نگردد و بهتر است برای نمای ساختمان از آجر نسوز نما استفاده گردد.
• پیش از تمیز کردن کل نما بهتر است که در ابتدا با ناحیه‌ای کوچک شروع شود با اینکار می‌توانید میزان تأثیر روش پاک کردن و نوع محلول و اسید مناسب را متوجه شوید.
• نگذارید محلول تمیز کننده با پوست شما تماس برقرار کند و از تنفس بخارات سمی حتماً پرهیز نمایید. عینک ایمنی، دستکش لاستیکی و لباس بارانی از کل بدن حفاظت می‌کند و باید استفاده شود.
• گیاهان، درختان و مبلمان خود را در محوطه و فضای باز با برزنت یا پلاستیک بپوشانید تا در زمان حذف سیمان از روی آجر آسیب نبینند.
• پاک کردن سیمان از روی آجر نیاز به صبر و حوصله دارد و اگر از انجام اینکار مطمئن نیستید بهتر است اینکار را به متخصصان بسپارید.
• بعد از پاک کردن سیمان و دوغاب از روی آجر از پوشش نانو به عنوان عایق ضد آب برای آجرنما استفاده شود؛ این محلول دارای خاصیت ترمیم شوندگی است و موجب می‌شود که نما از کثیفی و رطوبت دور نگه داشته شود.

در پایان

اگر سیمان مرطوب پاک نگردد لکه‌های سرسختی روی آجر برجای می‌گذارد که حذف این لکه‌ها بعد از خشک شدن کامل سیمان پروسه‌ای بسیار سخت دارد.

با وجود راه‌حل‌های شیمیایی جهت حذف سیمان از روی آجر نما این امکان هست که مؤثرترین روش برای آجرنما نباشد؛ زیرا که مواد شیمیایی ممکن است به بافت آجر آسیب وارد کند و یا اینکه موجب تغییر رنگ آن گردد در بعضی از مواقع استفاده از روش‌های دستی و سپس شستن آجرنما با آب پرفشار راه حل مناسب‌تری برای پاکسازی آجرنما باشد.

پاک کردن سیمان از روی آجر فرآیندی است که ممکن است از یک تا چند روز زمان نیاز داشته باشد و به عوامل مختلفی از قبیل ضخامت، سختی، وسعت و قدرت چسبندگی سیمان و روش حذف انتخابی بستگی دارد.