انواع چیدمان آجرنما، بررسی 12 شاهکار چیدمان

آجر، عنصری کهن و خاطره‌انگیز، در گذر زمان نقشی بی‌بدیل در معماری ایفا کرده و با ظرافت و استحکام خود، جان به تن بناها بخشیده است. اما داستان آجر به صرفِ دیوارچینی ساده ختم نمی‌شود؛ چیدمان هنرمندانه این گوهرهای رنگین، روحی تازه به نما می‌بخشد و هویتی منحصر به فرد به هر ساختمان می‌دهد.

در این مقاله، سفری به دنیای شگفت‌انگیز آجرنما خواهیم داشت و با انواع چیدمان آجرنما که هر یک جلوه‌ای خاص به نما می‌بخشند، آشنا می‌شویم. از شکوه و صلابت آجر چینی “هفت و هشت” تا ظرافت و زیبایی “حصیری” و مدرنیت “آبشاری”، هر طرح، داستانی برای گفتن دارد و دریچه‌ای نو به سوی خلاقیت می‌گشاید.

1. آجرچینی جناغی (هفت و هشت)
2. آجرچینی فخر و مدین
3. آجرچینی نیمانیم
4. آجرچینی کله راسته (چیدمان هلندی)
5. آجرچینی حصیری یا بادبزنی
6. آجرچینی توده‌ای
7. آجرچینی هشت و گیر
8. آجرچینی آبشاری
9. آجرچینی مشبک
10. آجرچینی مشبک سنتی
11. آجرچینی کرکره‌ای
12. آجرچینی نمای مدرن

آجرچینی جناغی (هفت و هشت)

شاهکاری کلاسیک که با ظاهری زیگزاگی، یادآور دوران کهن است. این روش قرارگیری آجرها نسبت به یکدیگر با زوایای 90 درجه می‌باشد و نقشی متمایز بر نمای ساختمان یا در کف را بوجود می‌آورد.

آجرچینی فخر و مدین

ترکیبی از هندسه و زیبایی، فخر و مدین با حفره‌های شش ضلعی یا لوزی، ظاهری چشم‌نواز به نما می‌بخشد و یادآور معماری سنتی ایرانی است.

آجرچینی نیمانیم

محبوب‌ترین الگوی آجر چینی، نیما نیم با نظم و ترتیبی خاص، چهره‌ای متوازن به نما می‌بخشد. در این روش، آجر ردیف پایین، دقیقاً در وسط آجر ردیف بالا قرار می‌گیرد و فضایی آرامش‌بخش ایجاد می‌کند.

آجرچینی کله راسته (چیدمان هلندی)

بازی با رنگ و طرح در کله راسته، جلوه‌ای بدیع به نما می‌بخشد. در این روش، آجرها به صورت کله و راسته کنار هم قرار می‌گیرند و فضایی پویا و شاداب خلق می‌کنند.

آجرچینی حصیری یا بادبزنی

شبیه به بافت سبد، حصیری با ظرافتی مثال‌زدنی، پیچ و تاب زیبایی به نما می‌دهد. چیدمان آجرها در گروه‌های عمودی و افقی، حس نظم و ظرافت را القا می‌کند. در این روش هم برای نما و هم برای کف مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نمای چینش آجرها در این روش همچون سبد‌های بافته شده می‌باشد که آجر در این روش از یک سمت فرو رفته و از سمت دیگر بیرون می‌آید؛ در روش‌های مدرن آجرچینی حصیری از آجرهای هلالی استفاده می‌شود و همچون روش نیمانیم آجرها به گونه‌ای روی هم چیده می‌شوند که رگ عمودی آجر بالایی در وسط آجرهای ردیف پایین قرار می‌‌گیرد.

از روش آجرچینی حصیری برای کف در دیوارها و سقف نیز استفاده می‌شود؛ اما بیشتر برای اجرای کف کاربرد دارد. در این روش آجرها بصورت جفتی و به شکل یکی در میان و افقی و عمودی کنار یکدیگر قرار می‌گیرند. مربعی متشکل از 8 یا 16 آجر را در نظر بگیرید؛ یعنی چهار جفت دو تا یا چهارتایی، دو ردیف و دو ستون، که از گوشه سمت چپ بالا شروع و در گوشه سمت راست پایین تمام می‌شود و در نهایت شمایی از بافت حصیر را به نمایش می‌گذارد.

آجرچینی توده‌ای

سادگی و صلابت در توده‌ای، اتحادی بی‌نظیر از آجرها را به نمایش می‌گذارد. در این روش، آجرها بدون کم و زیاد، بر روی یکدیگر قرار می‌گیرند و نمایی یکپارچه خلق می‌کنند.

آجرچینی هشت و گیر

بازی نور و سایه در هشت و گیر، نمای ساختمان را دگرگون می‌کند. برجستگی و فرورفتگی آجرها، قله و دره‌ای خیال‌انگیز خلق می‌کند و جلوه‌ای سه‌بعدی به نما می‌بخشد.

آجرچینی آبشاری

حرکتی سیال و روان در آبشاری، پویایی را به نما هدیه می‌کند. چیدمان منحنی و موج‌دار آجرها، حس پویایی و طراوت را به ارمغان می‌آورد.

آجرچینی مشبک

تهویه مطلوب از مزایای آجرچینی مشبک است. حفره‌های تعبیه شده در این روش، علاوه بر زیبایی، گردش هوا را تسهیل می‌کند و از تجمع رطوبت جلوگیری می‌کند.

آجرچینی مشبک سنتی

یادگار معماری ایرانی در مشبک سنتی، اصالت و تاریخ را به رخ می‌کشد. این روش که در بناهای تاریخی به وفور دیده می‌شود، جلوه‌ای نوستالژیک و دلنشین به نما می‌بخشد.

در روش چینش آجر سنتی آجرها با ترکیب شبکه سوراخ‌های چند ضلعی یا لوزی شکل طراحی می‌گردند. شهرهایی همچون اصفهان، کاشان، یزد و همدان خاستگاه چنین چیدمانی برای آجر می‌باشد.

آجرچینی کرکره‌ای

در این نوع چینش از آجر نما با طول زیادتر استفاده شده و اصولاً چینش آنها بصورت عرضی می‌باشد.

آجرچینی نمای مدرن

ترکیبی از هنر و صنعت در نمای مدرن، عصری نو در طراحی ساختمان‌ها رقم می‌زند. استفاده از تکنیک‌های پیشرفته و ایده‌های خلاقانه، به خلق نماهایی منحصر به فرد و چشم‌نواز می‌انجامد که در عین زیبایی، کارایی و استحکام را نیز به همراه دارند.

پایان‌بندی

آجرنما، دنیایی بی‌کران از خلاقیت و زیبایی است که با ظرافت و تنوع خود، هویتی منحصر به فرد به هر ساختمان می‌بخشد. انتخاب روش چیدمان مناسب و شناخت انواع چیدمان آجر نما، با توجه به سبک معماری، سلیقه و نیازهای کاربری، نقش کلیدی در خلق نمایی چشم‌نواز و ماندگار ایفا می‌کند.

در این مقاله، با 12 روش چیدمان آجر آشنا شدیم که هر کدام جلوه‌ای خاص به نما می‌بخشند. از شکوه و صلابت “هفت و هشت” تا ظرافت و زیبایی “حصیری” و مدرنیت “آبشاری”، هر طرح، داستانی برای گفتن دارد و دریچه‌ای نو به سوی خلاقیت می‌گشاید.

با الهام از این تنوع و خلاقیت، می‌توان گامی در جهت ارتقا زیبایی و هویت معماری برداشت و بناهایی خلق کرد که در گذر زمان، همچون نگینی درخشان، بر تارک شهرها بدرخشند.

تمامی نمونه کارهای اجرایی با آجر نسوز نما آذرخش انجام شده است.